Huurkoop van een bedrijf

Aan de overdracht van een bedrijf hoeft niet altijd een koopovereenkomst ten grondslag te liggen. Er zijn andere contractsvormen denkbaar zoals bijvoorbeeld de huurkoopovereenkomst. Deze contractsvorm wordt niet veel gehanteerd, maar komt nogal eens voor bij de verkoop kleinere ondernemingen zoals detailhandelszaken of horecaondernemingen.

Soms doet zich de omstandigheid voor waarbij de kandidaat koper niet de mogelijkheid heeft om de aankoop van de onderneming met eigen geld,  geld van derden of met bankkrediet te kunnen financieren. Toch kan het een geschikte kandidaat-koper betreffen, bijvoorbeeld vanwege zijn persoonlijkheid of zijn commercieel talent. Verkoper en koper kunnen dan toch tot een transactie komen door te kiezen voor een huurkoopovereenkomst.

Huurkoop is een in de wet geregelde manier om via gespreide betaling de eigendom van een zaak te verkrijgen. Het is een soort koop op afbetaling, waarbij de koper pas eigenaar wordt als de laatste termijn is betaald. Indien de huurkoop een bedrijf als onderwerp heeft, voldoet de huurkoper die betalingstermijnen meestal uit de kasstroom van het bedrijf.

Omdat de huurkoper pas eigenaar wordt bij betaling van de laatste termijn, heeft de verkoper - in tegenstelling tot de normale koop op afbetaling - een behoorlijke zekerheid dat hij geen schade lijdt indien de huurkoper zijn termijnen niet betaalt. In dat geval kan de huurverkoper namelijk ontbinding van de huurkoopovereenkomst wegens wanprestatie eisen en zijn bedrijf terugnemen. Dit laatste is tevens een flinke stok achter de deur om de huurkoper zijn betalingsverplichtingen serieus te laten nemen.

De wet stelt aan de huurkoopovereenkomst voorwaarden.

Zo moet de huurkoopovereenkomst schriftelijk (bij akte) worden aangegaan. In deze huurkoopakte moet naast de gehele koopprijs, het plan van aflossingen en de bedingen over het eigendomsvoorbehoud en de juridische eigendomsovergang van de onderneming geregeld zijn.

De huurkoper heeft vanaf het moment dat het bedrijf aan hem ter beschikking is gesteld het risico van tenietgaan, beschadiging of diefstal van het bedrijf c.q. de bedrijfsonderdelen. In het geval een dergelijk evenement zich voordoet, zal de huurkoper daarom toch de betalingstermijnen moeten blijven voldoen.

Fiscale afwikkeling;

Bij overdracht tegen een koopsom in termijnen is de stakingswinst belast in het jaar van overdracht. Over deze stakingswinst heeft verkoper recht op stakingsaftrek. De vordering gaat over tot het privé vermogen en valt onder de rendementsgrondslag van box 3. Een eventueel verlies op deze vordering is doorgaans niet aftrekbaar zodat er geen recht bestaat op enige fiscale compensatie bestaat.

Omdat bij huurkoop de gerede kans bestaat dat de verkoper in de toekomst als huurkoper in gebreke blijft bij de nakoming van zijn verplichtingen zijn bedrijf weer voor eigen rekening gaat exploiteren  is uitstel van de winstneming toegestaan. De afrekening verloopt dan naarmate de huurkooptermijnen worden ontvangen en deze de boekwaarde overtreffen. Nadeel is dat bij deze uitgestelde winstneming de stakingsaftrek niet van toepassing is.

Al met al is de huurkoopovereenkomst een creatieve oplossing die zowel voor koper als verkoper aantrekkelijke kanten heeft.